Yeni teknolojileri kullanan bankalara verilen ad. Literatürde “neobank” ya da “Challenger (Rakip) Bank” kullanılır. Challenger bank terimi büyük bankalara rakip olanlar için ifade ediliyor.
BDDK'nın Dijital Bankaların Faaliyet Esasları ile Servis Modeli Bankacılığı Hakkında Yönetmelik Taslağı çıkartması ile adını daha sık duymaya başlayacağımız aşikar.
Yönetmelik Taslağı'na buradan ulaşabilirsiniz.
Peki nedir bu NeoBank? Gelin hep birlikte inceleyelim.
Tanım
Çalışma süreçlerinin tamamı dijital olan ve yalnızca mobil uygulamalar ve kişisel bilgisayar platformları üzerinden müşterilere ulaşan bankacılık sistemine verilen addır. Müşterisi ile doğrudan ilişkilidir. Başka deyişle, müşteri “arada bankacıya ihtiyaç duymadan” işlemlerini dijital kanallar üzerinden kendisi yapar. Dolayısıyla Neobank’lar fiziksel şubelere sahip değillerdir. Dijital kanalları kullanır.
Neobank Cinsleri
Dijital olarak hizmet veren iki ana şirket türü, kendi bankacılık lisansı için başvuran şirketler ve bu finansal hizmetleri sağlamak için geleneksel bir banka ile ortak olan şirketler vardır.
Bugün pek çok klasik bankanın web ya da mobil uygulaması bulunur. Ama bunları neobank olarak adlandıramayız. Onun yerine farklı ortamlardaki “varlık”ları denilebilir.
Tarihçe
Neobank kelimesi, ilk kez 2017’de geleneksel bankalara meydan okuyan fintech tabanlı finansal sağlayıcıları tanımlamak için öne çıktı. Ama tarihi 2009’a yani ABD’deki mortgage krizi sonrasına kadar geriye alanlar da vardır.
2009 yılında, bir Avustralya yazılım geliştiricisi ve hedge fon analisti olan John Reich, kendi ifadesiyle “Amerikan bankacılığının karmaşıklığından sıkılarak, gerçekten basit bir banka” başlattı. Bu bankanın adı “Bank Simple” idi.
Kısa bir süre sonra başka bir Avustralyalı Brett King, iddialı bankası Moven’i başlattı. Onları Amerikalı Chime ve Varo Money takip etti. Sonraki yıllarda, neobankalar zorlu konularla karşı karşıya kaldılar. Şimdi sadece “Simple” olarak adlandırılan BankSimple, BBVA tarafından satın alındı ve elindeki hesaplar maalesef büyük bankanın ellerine geçti. John Reily ise bir süre kaldığı yeni durumdan ayrılacağını kısa bir süre önce duyurdu.
Düzenleme (Regulation)
Avustralya, bu bankaların kurulmasına izin verecek bir karar açıkladı ve ilk lisanslı dijital bankasına kuruldu. Yeni düzenlemeyle, küçük şirketlerin ve yeni başlayanların banka haline gelmesini kolaylaştırdı. Avustralyalı düzenleyici kurum tüketiciye daha fazla seçim sunmak ve dolayısıyla büyük devlere karşı daha çok rekabet yaratmayı istiyor. Bu da neobank’ler için önemli bir fırsat yaratıyor.
NeoBank Pazarının Avantajları ve Zorlukları
Neobank pazarındaki faiz oranları yüksek, masraflar düşüktür. Müşterilerin bankaya ulaşımı kolay, hesabı kontrol altında tutması daha rahattır. Dolayısıyla pazarı büyüten faktörler bunlardır.
Ancak klasik bankaların neobank pazarının gelişmesine paralel olarak, kendi içinde neobank bölümleri kuracaklar ve bağımsız olanlarla rekabet edeceklerdir.
Neobank pazarının, internet ve akıllı telefonların yaygınlığının (penetrasyon) artışı ile birlikte, bankacılığın yaygın kullanılmadığı –özellikle geri kalmış ülkelerde– daha fazla gelişmesi bekleniyor.
Diğer yönden, neobank’lerdeki en önemli sorun “GÜVEN”dir. Maliyetlerin daha düşük, faizin yüksek olması ise, neobank’ların karlılığını eksi yönde etkileyen faktörlerdir.
NeoBank Pazarının Gelişmesi
Global Nebank ya da Challenger Bank pazarının 2017’de 17 milyon $ olarak verilen ticaret hacminin 2025’de katlanarak 356 milyon $’a ulaşması bekleniyor.
Ülke bazında bakıldığında Çin, % 48 ile 2025’e kadar, bu alanda en hızlı büyümesi beklenen ülke.
Kaynak: https://wiki-turk.com/yeni-nesil-banka-neobank/
